កំពត: កាលពីព្រឹកថ្ងៃទី១៤ និងថ្ងៃទី១៥ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៥ មានភាពចលាចល និងការមិនពេញចិត្តយ៉ាងខ្លាំងពីសំណាក់ប្រជាពលរដ្ឋនៅភូមិព្រៃតាព្រឹត ឃុំស្ដេចគង់ខាងលិច ស្រុកបន្ទាយមាស ខេត្តកំពត បន្ទាប់ពីក្រុមហ៊ុនមួយ (ដែលប្រជាពលរដ្ឋអះអាងថាជាក្រុមហ៊ុនជីបម៉ុង) បានបញ្ជូនគ្រឿងចក្រចំនួន ៣ គ្រឿង មកធ្វើការកាយដីរបស់ពលរដ្ឋ និងបំផ្លាញចម្ការពោតដោយគ្មានការជូនដំណឹងជាមុន។
🌳 បញ្ហាប្រឈម និងប្រតិកម្មរបស់ពលរដ្ឋ
ការរំលោភបំពាន: ប្រជាពលរដ្ឋជាច្រើនគ្រួសារបានអះអាងថា ពួកគេមានប្លង់កម្មសិទ្ធិដីធ្លីត្រឹមត្រូវ ប៉ុន្តែត្រូវបានក្រុមហ៊ុនយកគ្រឿងចក្រមកកាយរំលោភបំពានលើដីរបស់ពួកគេដោយបំពានទាំងកំរោល។
ខ្វះការជូនដំណឹង: លោក គឹន ដារ៉ា ភេទប្រុស អាយុ ៤៥ ឆ្នាំ ដែលជាពលរដ្ឋម្នាក់ក្នុងចំណោមពលរដ្ឋជាច្រើនបានលើកឡើងថា ខាងពលរដ្ឋមិនបានដឹងដំណឹងអ្វីពីខាងក្រុមហ៊ុនទេ ស្រាប់តែគ្រឿងចក្រចុះមកកាយដីស្រែដែលមានស្រូវ និងពោតតែម្ដង។
ការរារាំងការថតរូប: លោក គឹន ដារ៉ា ក៏បានរៀបរាប់ទៀតថា ពេលដែលប្រជាពលរដ្ឋផ្ទុះការខឹងសម្បារ និងគ្រោងចេញទៅរារាំងគ្រឿងចក្រ ក៏មានកងនគរបាល និងខាងក្រុមហ៊ុនរោងចក្រផលឹតស៊ីម៉ង់ត៍ (ដែលមានទីតាំងនៅភូមិព្រៃតាព្រឹត) បានរារាំង និងមិនអនុញ្ញាតឱ្យមានការថតរូបឡើយ ហើយរូបភាពដែលពលរដ្ឋថតបានក៏ត្រូវបាននគរបាលចាប់លុបចោលទាំងអស់។
សំណង: លោក គឹន ដារ៉ា បាននិយាយថា ក្រុមហ៊ុនបានចេញថ្លៃសំណងរួចរាល់ហើយសម្រាប់ស្រូវពីស្រែរបស់គាត់ចំនួន ៤០ ម៉ឺនរៀល ប៉ុន្តែរឿងថ្លៃដីមិនទាន់មានការចរចានៅឡើយទេ។
ការបកស្រាយរបស់ក្រុមហ៊ុន (តាមរយៈលោក គឹន ដារ៉ា): លោក គឹន ដារ៉ា បានបន្តថា ខាងក្រុមហ៊ុនបានប្រាប់គាត់ថា កុំឱ្យប្រជាពលរដ្ឋព្រួយបារម្ភ ព្រោះក្រុមហ៊ុនគ្រាន់តែកាយព្រំដីរបស់ក្រុមហ៊ុនដើម្បីកុំឱ្យថ្មខ្ទាតប៉ះពាល់ដល់ពលរដ្ឋប៉ុណ្ណោះ រីឯរឿងដីវិញនឹងធ្វើការចរចាតម្លៃនៅពេលក្រោយ។
ការភ្ញាក់ផ្អើល: ទោះបីជាមានការបកស្រាយបែបនេះក្តី ប្រជាពលរដ្ឋនៅតែភ្ញាក់ផ្អើល និងមិនពេញចិត្តចំពោះទង្វើរបស់ក្រុមហ៊ុនដែលមានលុយរាប់រយលានដុល្លារ តែបែរជាមកកាយដីពលរដ្ឋទាំងបំពាន ហើយពេលពលរដ្ឋថតរូបបែរជានគរបាលចាប់លុបរូបភាពទៅវិញ។
⚖️ ការអំពាវនាវរកយុត្តិធម៌
ប្រជាពលរដ្ឋនៅភូមិរំពើន ឃុំស្ដេចគង់ ស្រុកបន្ទាយមាស ខេត្តកំពត សូមធ្វើការស្នើសុំទៅកាន់ថ្នាក់ដឹកនាំជាច្រើនរូបដើម្បីជួយអន្តរាគមន៍ និងរកយុត្តិធម៌ជូនពួកគាត់ រួមមាន៖
លោក នូ ចិន្តា អភិបាលស្រុកបន្ទាយមាស ឯកឧត្តម បណ្ឌិត ម៉ៅ ធនិន អភិបាលខេត្តកំពត ឯកឧត្តមរដ្ឋមន្ត្រី ក្រសួងដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ ឯកឧត្តមរដ្ឋមន្ត្រី ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ
ជាពិសេស សម្តេចបវរ ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ពួកគាត់ស្នើសុំឱ្យមានការពិនិត្យមើលទៅលើក្រុមហ៊ុនជីបម៉ុង ដែលបានប្រើគ្រឿងចក្រមកកាយរំលោភបំពានលើដីកម្មសិទ្ធិរបស់គាត់ និងធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ផលដំណាំកសិកម្ម។
❓ តើក្រុមហ៊ុនយកគ្រឿងចក្រមកកាយដីរំលោភលើប្លង់កម្មសិទ្ធិរបស់ប្រជាពលរដ្ឋខុសច្បាប់ដែរឬទេ?
យោងតាមច្បាប់ភូមិបាល និងរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា៖
ការការពារកម្មសិទ្ធិឯកជន៖
មាត្រា ៤៤ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញចែងថា “កម្មសិទ្ធិឯកជនស្របច្បាប់ ស្ថិតនៅក្រោមការគាំពារនៃច្បាប់។” (ប្រភព ១.៣, ២.៤)
ច្បាប់ភូមិបាលឆ្នាំ២០០១ ក៏ទទួលស្គាល់ និងធានាសិទ្ធិរបស់កម្មសិទ្ធិករ ដែលមានសិទ្ធិប្រើប្រាស់ អាស្រ័យផល និងចាត់ចែងទ្រព្យរបស់ខ្លួនផ្តាច់មុខ និងទូលំទូលាយ។ (ប្រភព ១.៣, ២.៤)
ការដកហូតកម្មសិទ្ធិ៖
គ្មានបុគ្គលណាមួយត្រូវបានដកហូតកម្មសិទ្ធិរបស់ខ្លួនបានទេ ប្រសិនបើការដកហូតនេះមិនមែនដើម្បីប្រយោជន៍សាធារណៈ។ (ប្រភព ១.៣, ២.៤)
ក្នុងករណីដែលការដកហូតត្រូវធ្វើដើម្បីប្រយោជន៍សាធារណៈ លុះត្រាតែមានចែងក្នុងច្បាប់ ហើយត្រូវធ្វើទៅតាមទម្រង់ និងនីតិវិធីដែលបានបញ្ញត្តិដោយច្បាប់ និងបទបញ្ជា បន្ទាប់ពីបានផ្តល់សំណងជាមុនដោយសមរម្យ និងយុត្តិធម៌។ (ប្រភព ១.៣, ២.៤)
សេចក្តីសន្និដ្ឋានផ្នែកច្បាប់បឋម៖
ប្រសិនបើប្រជាពលរដ្ឋពិតជាមានប្លង់កម្មសិទ្ធិស្របច្បាប់លើដីនោះមែន នោះការដែលក្រុមហ៊ុន (ឬបុគ្គលណាម្នាក់) ប្រើប្រាស់គ្រឿងចក្រចូលមកកាយដី បំផ្លាញផលដំណាំ ដោយគ្មានការយល់ព្រម ឬការអនុញ្ញាតជាមុនពីម្ចាស់កម្មសិទ្ធិ ឬពីអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចក្នុងនីតិវិធីដកហូតកម្មសិទ្ធិត្រឹមត្រូវតាមច្បាប់ (ដូចជាការជូនដំណឹង និងការផ្តល់សំណងសមរម្យជាមុន) នោះអាចចាត់ទុកថាជាការរំលោភបំពានលើកម្មសិទ្ធិឯកជន និងជាអំពើខុសច្បាប់។
📞 ផ្នែកព័ត៌មាន
អង្គភាពសារព័ត៌មានមិនអាចសុំការបំភ្លឺពីម្ចាស់ក្រុមហ៊ុនជីបម៉ុងបានទេ ដោយសារមិនមានលេខទូរសព្ទទំនាក់ទំនង។ អង្គភាពសារព័ត៌មានយើងខ្ញុំរង់ចាំការបកស្រាយជូនរាល់ម៉ោងធ្វើការប្រសិនបើមានប្រតិកម្មអ្វីមួយកើតឡើង។
កំពត: កាលពីព្រឹកថ្ងៃទី១៤ និងថ្ងៃទី១៥ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៥ មានភាពចលាចល និងការមិនពេញចិត្តយ៉ាងខ្លាំងពីសំណាក់ប្រជាពលរដ្ឋនៅភូមិព្រៃតាព្រឹត ឃុំស្ដេចគង់ខាងលិច ស្រុកបន្ទាយមាស ខេត្តកំពត បន្ទាប់ពីក្រុមហ៊ុនមួយ (ដែលប្រជាពលរដ្ឋអះអាងថាជាក្រុមហ៊ុនជីបម៉ុង) បានបញ្ជូនគ្រឿងចក្រចំនួន ៣ គ្រឿង មកធ្វើការកាយដីរបស់ពលរដ្ឋ និងបំផ្លាញចម្ការពោតដោយគ្មានការជូនដំណឹងជាមុន។
🌳 បញ្ហាប្រឈម និងប្រតិកម្មរបស់ពលរដ្ឋ
ការរំលោភបំពាន: ប្រជាពលរដ្ឋជាច្រើនគ្រួសារបានអះអាងថា ពួកគេមានប្លង់កម្មសិទ្ធិដីធ្លីត្រឹមត្រូវ ប៉ុន្តែត្រូវបានក្រុមហ៊ុនយកគ្រឿងចក្រមកកាយរំលោភបំពានលើដីរបស់ពួកគេដោយបំពានទាំងកំរោល។
ខ្វះការជូនដំណឹង: លោក គឹន ដារ៉ា ភេទប្រុស អាយុ ៤៥ ឆ្នាំ ដែលជាពលរដ្ឋម្នាក់ក្នុងចំណោមពលរដ្ឋជាច្រើនបានលើកឡើងថា ខាងពលរដ្ឋមិនបានដឹងដំណឹងអ្វីពីខាងក្រុមហ៊ុនទេ ស្រាប់តែគ្រឿងចក្រចុះមកកាយដីស្រែដែលមានស្រូវ និងពោតតែម្ដង។
ការរារាំងការថតរូប: លោក គឹន ដារ៉ា ក៏បានរៀបរាប់ទៀតថា ពេលដែលប្រជាពលរដ្ឋផ្ទុះការខឹងសម្បារ និងគ្រោងចេញទៅរារាំងគ្រឿងចក្រ ក៏មានកងនគរបាល និងខាងក្រុមហ៊ុនរោងចក្រផលឹតស៊ីម៉ង់ត៍ (ដែលមានទីតាំងនៅភូមិព្រៃតាព្រឹត) បានរារាំង និងមិនអនុញ្ញាតឱ្យមានការថតរូបឡើយ ហើយរូបភាពដែលពលរដ្ឋថតបានក៏ត្រូវបាននគរបាលចាប់លុបចោលទាំងអស់។
សំណង: លោក គឹន ដារ៉ា បាននិយាយថា ក្រុមហ៊ុនបានចេញថ្លៃសំណងរួចរាល់ហើយសម្រាប់ស្រូវពីស្រែរបស់គាត់ចំនួន ៤០ ម៉ឺនរៀល ប៉ុន្តែរឿងថ្លៃដីមិនទាន់មានការចរចានៅឡើយទេ។
ការបកស្រាយរបស់ក្រុមហ៊ុន (តាមរយៈលោក គឹន ដារ៉ា): លោក គឹន ដារ៉ា បានបន្តថា ខាងក្រុមហ៊ុនបានប្រាប់គាត់ថា កុំឱ្យប្រជាពលរដ្ឋព្រួយបារម្ភ ព្រោះក្រុមហ៊ុនគ្រាន់តែកាយព្រំដីរបស់ក្រុមហ៊ុនដើម្បីកុំឱ្យថ្មខ្ទាតប៉ះពាល់ដល់ពលរដ្ឋប៉ុណ្ណោះ រីឯរឿងដីវិញនឹងធ្វើការចរចាតម្លៃនៅពេលក្រោយ។
ការភ្ញាក់ផ្អើល: ទោះបីជាមានការបកស្រាយបែបនេះក្តី ប្រជាពលរដ្ឋនៅតែភ្ញាក់ផ្អើល និងមិនពេញចិត្តចំពោះទង្វើរបស់ក្រុមហ៊ុនដែលមានលុយរាប់រយលានដុល្លារ តែបែរជាមកកាយដីពលរដ្ឋទាំងបំពាន ហើយពេលពលរដ្ឋថតរូបបែរជានគរបាលចាប់លុបរូបភាពទៅវិញ។
⚖️ ការអំពាវនាវរកយុត្តិធម៌
ប្រជាពលរដ្ឋនៅភូមិរំពើន ឃុំស្ដេចគង់ ស្រុកបន្ទាយមាស ខេត្តកំពត សូមធ្វើការស្នើសុំទៅកាន់ថ្នាក់ដឹកនាំជាច្រើនរូបដើម្បីជួយអន្តរាគមន៍ និងរកយុត្តិធម៌ជូនពួកគាត់ រួមមាន៖
លោក នូ ចិន្តា អភិបាលស្រុកបន្ទាយមាស ឯកឧត្តម បណ្ឌិត ម៉ៅ ធនិន អភិបាលខេត្តកំពត ឯកឧត្តមរដ្ឋមន្ត្រី ក្រសួងដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ ឯកឧត្តមរដ្ឋមន្ត្រី ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ
ជាពិសេស សម្តេចបវរ ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ពួកគាត់ស្នើសុំឱ្យមានការពិនិត្យមើលទៅលើក្រុមហ៊ុនជីបម៉ុង ដែលបានប្រើគ្រឿងចក្រមកកាយរំលោភបំពានលើដីកម្មសិទ្ធិរបស់គាត់ និងធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ផលដំណាំកសិកម្ម។
❓ តើក្រុមហ៊ុនយកគ្រឿងចក្រមកកាយដីរំលោភលើប្លង់កម្មសិទ្ធិរបស់ប្រជាពលរដ្ឋខុសច្បាប់ដែរឬទេ?
យោងតាមច្បាប់ភូមិបាល និងរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា៖
ការការពារកម្មសិទ្ធិឯកជន៖
មាត្រា ៤៤ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញចែងថា “កម្មសិទ្ធិឯកជនស្របច្បាប់ ស្ថិតនៅក្រោមការគាំពារនៃច្បាប់។” (ប្រភព ១.៣, ២.៤)
ច្បាប់ភូមិបាលឆ្នាំ២០០១ ក៏ទទួលស្គាល់ និងធានាសិទ្ធិរបស់កម្មសិទ្ធិករ ដែលមានសិទ្ធិប្រើប្រាស់ អាស្រ័យផល និងចាត់ចែងទ្រព្យរបស់ខ្លួនផ្តាច់មុខ និងទូលំទូលាយ។ (ប្រភព ១.៣, ២.៤)
ការដកហូតកម្មសិទ្ធិ៖
គ្មានបុគ្គលណាមួយត្រូវបានដកហូតកម្មសិទ្ធិរបស់ខ្លួនបានទេ ប្រសិនបើការដកហូតនេះមិនមែនដើម្បីប្រយោជន៍សាធារណៈ។ (ប្រភព ១.៣, ២.៤)
ក្នុងករណីដែលការដកហូតត្រូវធ្វើដើម្បីប្រយោជន៍សាធារណៈ លុះត្រាតែមានចែងក្នុងច្បាប់ ហើយត្រូវធ្វើទៅតាមទម្រង់ និងនីតិវិធីដែលបានបញ្ញត្តិដោយច្បាប់ និងបទបញ្ជា បន្ទាប់ពីបានផ្តល់សំណងជាមុនដោយសមរម្យ និងយុត្តិធម៌។ (ប្រភព ១.៣, ២.៤)
សេចក្តីសន្និដ្ឋានផ្នែកច្បាប់បឋម៖
ប្រសិនបើប្រជាពលរដ្ឋពិតជាមានប្លង់កម្មសិទ្ធិស្របច្បាប់លើដីនោះមែន នោះការដែលក្រុមហ៊ុន (ឬបុគ្គលណាម្នាក់) ប្រើប្រាស់គ្រឿងចក្រចូលមកកាយដី បំផ្លាញផលដំណាំ ដោយគ្មានការយល់ព្រម ឬការអនុញ្ញាតជាមុនពីម្ចាស់កម្មសិទ្ធិ ឬពីអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចក្នុងនីតិវិធីដកហូតកម្មសិទ្ធិត្រឹមត្រូវតាមច្បាប់ (ដូចជាការជូនដំណឹង និងការផ្តល់សំណងសមរម្យជាមុន) នោះអាចចាត់ទុកថាជាការរំលោភបំពានលើកម្មសិទ្ធិឯកជន និងជាអំពើខុសច្បាប់។
📞 ផ្នែកព័ត៌មាន
អង្គភាពសារព័ត៌មានមិនអាចសុំការបំភ្លឺពីម្ចាស់ក្រុមហ៊ុនជីបម៉ុងបានទេ ដោយសារមិនមានលេខទូរសព្ទទំនាក់ទំនង។ អង្គភាពសារព័ត៌មានយើងខ្ញុំរង់ចាំការបកស្រាយជូនរាល់ម៉ោងធ្វើការប្រសិនបើមានប្រតិកម្មអ្វីមួយកើតឡើង។
